Asset Publisher Asset Publisher

Biegi na orientację

Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.

O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.

Historia z armią w tle

Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina  cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans  orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.

Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.

Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.

O co w tym chodzi?

W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych  używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej  różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.

Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.

Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.

Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z  punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.

Naturalnie w lesie

Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.

Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.

Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek,  Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
 


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Hodowla lasu

Hodowla lasu

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

 

HODOWLA LASU

Nadleśnictwo Parciaki prowadzi gospodarkę leśna w oparciu o Plan Urządzenia Lasu sporządzony na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2031 roku.


Zestawienie powierzchni przewidzianej do zabiegów hodowlanych:

  • Odnowienia i zalesienia halizn, płazowin i zrębów - 333,43 ha,
  • Odnowienie zrębów projektowanych - 858,37 ha,
  • Odnowienia po rębniach częściowych, gniazdowych i stopniowych - 290,97 ha,
  • Zalesienia gruntów nieleśnych - -
  • Podsadzenia produkcyjne - 8,50 ha,
  • Dolesienia luk i przerzedzeń - 0,66 ha,
  • Poprawki i uzupełnienia w uprawach i młodnikach istniejących - 24,55 ha,
  • Poprawki i uzupełnienia na gruntach projekt. do odnowienia i zalesienia - 82,83 ha,
  • Wprowadzanie podszytów - -
  • Pielęgnowanie gleby w uprawach istniejących - 695,48 ha,
  • Pielęgnowanie gleby w uprawach projektowanych - 1849,89 ha,
  • Pielęgnowanie upraw istniejących (CW) - 2125,64 ha,
  • Pielęgnowanie upraw projektowanych (CW) - 2125,64 ha,
  • Pielęgnowanie młodników (CP) w tym (CP-P) - 860, 00 ha (w tym 43,81 ha),
  • Specjalne zabiegi agrotechniczne - 1467,78 ha.

W Nadleśnictwie Parciaki zaprojektowano 101,52 ha drzewostanów do przebudowy.
W ramach przebudowy typu A zaplanowano użytkowanie rębe na powierzchni 45,65 ha (przy powierzchni manipulacyjnej 42,04 ha).
W ramach przebudowy typu B zaplanowano podsadzenia gatunkami zgodnymi z warunkami siedliskowymi na powierzchni zredukowanej 8,50 ha (powierzchnia całych pododdziałów 15,15 ha).
W ramach przebudowy typu C zaplanowano trzebieże przekształceniowe (TW, TP) na powierzchni 47,37 ha. Trzebieże mają za zadanie przygotować drzewostany do inicjowania odnowienia naturalnego lub wprowadzenia odnowienia sztucznego, a także wspomagają eliminacje gatunków niezgodnych z warunkami siedliskowymi.

Głównym celem działań hodowlanych w gospodarce leśnej jest trwały i względnie stabilny las wielofunkcyjny, który może sprawnie pełnić wielorakie funkcje ochronne i społeczne, zapewniając wysoką produkcję bogatego asortymentowo drewna. Jednym z elementów realizacji tego celu jest racjonalne wykorzystanie możliwości naturalnego odnowienia lasu. Dlatego leśnicy przywiązują szczególną uwagę do   inicjowania odnowień naturalnych lasu.

Bezsprzecznie do zalet inicjowanego w sposób naturalny odnowienia lasu należy zaliczyć zachowanie ciągłości produkcji, utrzymanie korzystnego mikroklimatu wraz z ciągłą osłoną gleby, możliwość kształtowania budowy wielopiętrowej i skrócenie cyklu produkcyjnego. Dzięki odnowieniom naturalnym istnieje większa możliwość selekcji oraz zachowanie miejscowych ekotypów a także zdecydowanie niższe koszty odnowienia lasu.  Niestety istnieją także wady tego sposobu odnowienia lasu, a za najważniejsze należy uznać: uzależnienie od lat nasiennych, nierównomierność obsiewów,  brak pożądanych gatunków drzew oraz niekorzystne cechy wzrostowe, jakościowe i odpornościowe.

Dobry urodzaj zdolnych do kiełkowania nasion, odsłonięta gleba mineralna umożliwiająca kiełkowanie nasion oraz sprzyjające środowisko (woda, konkurencja, światło) dalszemu wzrostowi siewek są niezbędnymi warunkami do powstania odnowień naturalnych. Dzięki wiedzy i zaangażowaniu leśników  w Nadleśnictwie Parciaki od kilku lat udaje się osiągać odnowienia powstające w sposób naturalny.

Odnowienie naturalne sosny w Leśnictwie Bramura (fot. Monika Bobek)

 

SZKÓŁKARSTWO

Nadleśnictwo Parciaki posiada własne gospodarstwo szkółkarskie. Obiekt zlokalizowany jest w Leśnictwie Budziska w oddziale 181 d. Powierzchnia całego obiektu wraz z infrastrukturą wynosi 6,91 ha.
Szkółka zaspokaja potrzeby Nadleśnictwa Parciaki na materiał sadzeniowy a także sąsiednich nadleśnictw oraz okolicznych właścicieli lasów niepaństwowych. Szkółka produkuje corocznie  ok. 3 mln sadzonek głównych gatunków lasotwórczych: sosny, brzozy, świerka, olszy, buka i dębu.
Posiadana baza nasienna (GDN, WDN, DM, ŹR NAS) zapewnia odpowiednią ilość nasion podstawowych gatunków drzew i krzewów do produkcji sadzonek na potrzeby własne i odbiorców indywidualnych.
Szkółka Budziska produkuje zarówno materiał sadzeniowy jednoroczny jaki i  wieloletni drzew i krzewów leśnych do odnowień i zalesień, poprawek i uzupełnień, a także do wprowadzenia podsadzeń produkcyjnych.