Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Hodowla lasu
Hodowla lasu
Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.
HODOWLA LASU
Nadleśnictwo Parciaki prowadzi gospodarkę leśna w oparciu o Plan Urządzenia Lasu sporządzony na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2031 roku.
Zestawienie powierzchni przewidzianej do zabiegów hodowlanych:
- Odnowienia i zalesienia halizn, płazowin i zrębów - 333,43 ha,
- Odnowienie zrębów projektowanych - 858,37 ha,
- Odnowienia po rębniach częściowych, gniazdowych i stopniowych - 290,97 ha,
- Zalesienia gruntów nieleśnych - -
- Podsadzenia produkcyjne - 8,50 ha,
- Dolesienia luk i przerzedzeń - 0,66 ha,
- Poprawki i uzupełnienia w uprawach i młodnikach istniejących - 24,55 ha,
- Poprawki i uzupełnienia na gruntach projekt. do odnowienia i zalesienia - 82,83 ha,
- Wprowadzanie podszytów - -
- Pielęgnowanie gleby w uprawach istniejących - 695,48 ha,
- Pielęgnowanie gleby w uprawach projektowanych - 1849,89 ha,
- Pielęgnowanie upraw istniejących (CW) - 2125,64 ha,
- Pielęgnowanie upraw projektowanych (CW) - 2125,64 ha,
- Pielęgnowanie młodników (CP) w tym (CP-P) - 860, 00 ha (w tym 43,81 ha),
- Specjalne zabiegi agrotechniczne - 1467,78 ha.
W Nadleśnictwie Parciaki zaprojektowano 101,52 ha drzewostanów do przebudowy.
W ramach przebudowy typu A zaplanowano użytkowanie rębe na powierzchni 45,65 ha (przy powierzchni manipulacyjnej 42,04 ha).
W ramach przebudowy typu B zaplanowano podsadzenia gatunkami zgodnymi z warunkami siedliskowymi na powierzchni zredukowanej 8,50 ha (powierzchnia całych pododdziałów 15,15 ha).
W ramach przebudowy typu C zaplanowano trzebieże przekształceniowe (TW, TP) na powierzchni 47,37 ha. Trzebieże mają za zadanie przygotować drzewostany do inicjowania odnowienia naturalnego lub wprowadzenia odnowienia sztucznego, a także wspomagają eliminacje gatunków niezgodnych z warunkami siedliskowymi.
Głównym celem działań hodowlanych w gospodarce leśnej jest trwały i względnie stabilny las wielofunkcyjny, który może sprawnie pełnić wielorakie funkcje ochronne i społeczne, zapewniając wysoką produkcję bogatego asortymentowo drewna. Jednym z elementów realizacji tego celu jest racjonalne wykorzystanie możliwości naturalnego odnowienia lasu. Dlatego leśnicy przywiązują szczególną uwagę do inicjowania odnowień naturalnych lasu.
Bezsprzecznie do zalet inicjowanego w sposób naturalny odnowienia lasu należy zaliczyć zachowanie ciągłości produkcji, utrzymanie korzystnego mikroklimatu wraz z ciągłą osłoną gleby, możliwość kształtowania budowy wielopiętrowej i skrócenie cyklu produkcyjnego. Dzięki odnowieniom naturalnym istnieje większa możliwość selekcji oraz zachowanie miejscowych ekotypów a także zdecydowanie niższe koszty odnowienia lasu. Niestety istnieją także wady tego sposobu odnowienia lasu, a za najważniejsze należy uznać: uzależnienie od lat nasiennych, nierównomierność obsiewów, brak pożądanych gatunków drzew oraz niekorzystne cechy wzrostowe, jakościowe i odpornościowe.
Dobry urodzaj zdolnych do kiełkowania nasion, odsłonięta gleba mineralna umożliwiająca kiełkowanie nasion oraz sprzyjające środowisko (woda, konkurencja, światło) dalszemu wzrostowi siewek są niezbędnymi warunkami do powstania odnowień naturalnych. Dzięki wiedzy i zaangażowaniu leśników w Nadleśnictwie Parciaki od kilku lat udaje się osiągać odnowienia powstające w sposób naturalny.
Odnowienie naturalne sosny w Leśnictwie Bramura (fot. Monika Bobek)
SZKÓŁKARSTWO
Nadleśnictwo Parciaki posiada własne gospodarstwo szkółkarskie. Obiekt zlokalizowany jest w Leśnictwie Budziska w oddziale 181 d. Powierzchnia całego obiektu wraz z infrastrukturą wynosi 6,91 ha.
Szkółka zaspokaja potrzeby Nadleśnictwa Parciaki na materiał sadzeniowy a także sąsiednich nadleśnictw oraz okolicznych właścicieli lasów niepaństwowych. Szkółka produkuje corocznie ok. 3 mln sadzonek głównych gatunków lasotwórczych: sosny, brzozy, świerka, olszy, buka i dębu.
Posiadana baza nasienna (GDN, WDN, DM, ŹR NAS) zapewnia odpowiednią ilość nasion podstawowych gatunków drzew i krzewów do produkcji sadzonek na potrzeby własne i odbiorców indywidualnych.
Szkółka Budziska produkuje zarówno materiał sadzeniowy jednoroczny jaki i wieloletni drzew i krzewów leśnych do odnowień i zalesień, poprawek i uzupełnień, a także do wprowadzenia podsadzeń produkcyjnych.