Asset Publisher
Rezerwat Zwierzyniec
Rezerwat "Zwierzyniec" - fot. Szymon Kępczyński
Martwe drewno w rezerwacie - fot. Szymon Kępczyński
Poranek - fot. Anna Krzeszowiec
Lasy na terenie, których położony jest rezerwat "Zwierzyniec" objęte są ochroną od ponad 100 lat co czyni go jednym z najdłużej chronionych rezerwatów leśnych w Polsce.
Pierwszymi, którzy zauważyli wybitne walory przyrodnicze tych ziem i zaczęli je chronić byli poprzedni właściciele - rodzina hr. Krasińskich. W 1944 roku obiekt ten został upaństwowiony w ramach dekretu o reformie rolnej. Nie zmieniło to jednak podejścia co do wartości i roli jaką spełniał ten teren i nadal objęty był on szczególną opieką.
Rezerwat „Zwierzyniec" utworzono na mocy Zarządzenia Nr 131 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25.IX.1964 r. w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu boru mieszanego świeżego, naturalnego pochodzenia, charakterystycznego dla dawnej Puszczy Kurpiowskiej.
W świetle tych faktów rezerwat "Zwierzyniec" jest jednym z najdłużej chronionych obiektów tego typu w Polsce, a ponad 200-letnie sosny, świerki i dęby rosnące w tym miejscu stanowią żywe świadectwo minionych pokoleń.
... rezerwat "Zwierzyniec" jest jednym z najdłużej chronionych obiektów tego typu w Polsce, a ponad 200-letnie sosny, świerki i dęby rosnące w tym miejscu stanowią żywe świadectwo minionych pokoleń.
"Sosna z guzem" - fot. Anna Krzeszowiec
Ogólna powierzchnia całego rezerwatu wynosi 40,42 ha. Całość otoczona jest lasami administrowanymi przez Nadleśnictwo Parciaki. Ze względu na podział przyrodniczo – leśny rezerwat usytuowany jest w IV Krainie Mazowiecko – Podlaskiej, na równinie Kurpiowskiej. Teren ten charakteryzują utwory sandrowe i piaszczyste tereny. Kest to najdalej wysunięte naturalne stanowisko świerka Picea abies na zachód w krainie wielkich Dolin. Od zwartego zasięgu występowania tego gatunku oddalony jest on o kilkadziesiąt kilometrów i tworzy typowe stanowisko „wyspowe", których wiele jest przy krańcu zasięgu świerka. Jest to jeden z dodatkowych walorów rezerwatu.
W roślinności rezerwatu zdecydowanie dominują zbiorowiska leśne. Zespoły nieleśne występują fragmentarycznie na przydrożach i skarpach rowów. W drzewostanach rezerwatu, głównymi gatunkami lasotwórczymi jest sosna i świerk. Tendencję wzrastającą wykazuje dąb oraz grab – drzewa budujące drzewostany borów mieszanych. Drzewostany olszyn zajmujące dolinę okresowego cieku przebiegającego przez środek rezerwatu, zbudowane głównie
z olszy czarnej zachowały swój pierwotny charakter.
Fauna w rezerwacie jest niezbyt bogata, jednak można tu spotkać jelenie, sarny, dziki, lisy, a także borsuki i kuny. Z ciekawszych gatunków ptaków stałym bywalcem jest tu bocian czarny.
Rezerwat Przyrody 'Zwierzyniec" objęty jest CAŁKOWITYM ZAKAZEM WSTĘPU.
Asset Publisher
Asset Publisher
Charakterystyka lasów
Charakterystyka lasów
Wiosna w lesie
Jesień w lesie - fot. Anna Krzeszowiec
Obszar, na którym znajdują się lasy Nadleśnictwa zaliczono do „Zielonych Płuc Polski". Charakteryzuje się on rozległymi terenami rolnym, leśnymi, a także dobrym stanem środowiska przyrodniczego. Rejon jest mało uprzemysłowiony i słabo zaludniony.
RZEŹBA TERENU, GEOLOGIA I GEOMORFOLOGIA
Według rejonizacji przyrodniczo-leśnej Nadleśnictwo Parciaki położone jest w Krainie Mazursko-Podlaskiej (II)-Mezoregionie Puszczy Mazurskich (II.4), oraz Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (IV)-Mezoregionie Wzniesień Mławskich (IV.1), Mezoregionie Puszczy Kurpiowskiej (IV.2) oraz Mezoregionie Wysoczyzny Ciechanowsko-Płońskiej (IV.4).
Teren Nadleśnictwa Parciaki zaliczany jest do rzeźby typu młodoglacjalnego, która została ukształtowana stosunkowo niedawno, ze zdecydowaną przewagą form równinnych i falistych. Obecna budowa geologiczna, geomorfologia oraz typ krajobrazu naturalnego stanowią efekt działania wód roztopowych lądolodu oraz nałożenie się późniejszych procesów rzeźbotwórczych okresu postglacjalnego, które trwają z różnym natężeniem do dziś.
Obszar Nadleśnictwa Parciaki położony poniżej linii biegnącej od miejscowości Jednorożec, następnie w przybliżeniu doliną Orzyca, przez wsie Budy Rządowe, Budy Prywatne, Ruzieck i poza granice nadleśnictwa, ukształtował się w okresie zlodowacenia środkowopolskiego, z kolei pozostała jego część powstała w okresie zlodowacenia północnopolskiego, dawniej nazywanego bałtyckim.
Utwory geologiczne występujące w zasięgu Nadleśnictwa Parciaki utworzyły się głównie podczas okresu Czwartorzędu. W większości składają się na nie formacje związane z Plejstocenem m.in. piaski i żwiry sandrowe, piaski, żwiry i mułki rzeczne, iły mułki i piaski zastoiskowe oraz gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz pisaki i żwiry lodowcowe. Ponadto występują utwory związane z Holocenem – piaski, żwiry, mady rzeczne oraz torfy i namuły.
GLEBY
Obecnie dominującym procesem glebotwórczym w glebach obszaru Nadleśnictwa Parciaki jest proces bielicowania, który nakłada się na peryglacjalny proces rdzawienia, bądź holoceński proces brunatnienia. Główne czynniki, które mają wpływ na procesy glebotwórcze omawianego terenu to: przepuszczalność gleb, niski odczyn gleb i mała zawartość kationów zasadowych oraz forma rozkładu próchnicy typu mor.
Na terenie Nadleśnictwa Parciaki wyróżniono 32 podtypy gleb w ramach 15 typów gleb.
KLIMAT
Według regionalizacji klimatycznej obszar w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Parciaki w całości leży w Regionie Środkowomazurskim (XI). Na tle innych regionów odznacza się on mniejszą liczbą dni w roku z pogodą umiarkowanie ciepłą i jednocześnie pochmurną, bez opadu (ok. 42 dni/rok). W regionie tym mniej jest także dni z typem pogody umiarkowanie ciepłej z dużym zachmurzeniem i opadami atmosferycznymi (ok. 29 dni/rok). Odnotowuje się w ciągu roku mniej dni bardzo ciepłych z dużym zachmurzeniem i opadem (ok. 8 dni/rok).
Poniżej zestawiono ważniejsze informacje o składowych elementach klimatu Nadleśnictwa Parciaki:
- Temperatura:
- średnia roczna temperatura: 9.1°C;
- średnia miesięczna minimalna temperatura: -2.1°C;
- średnia miesięczna maksymalna temperatura: 18.9°C. - Opady atmosferyczne:
- średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 463 mm ;
- średnia miesięczna suma opadów atmosferycznych 258 mm;
- średnia miesięczna suma opadów atmosferycznych: 800 mm.
WODY
Nadleśnictwo Parciaki położone jest w całości w dorzeczu Wisły, w regionie wodnym Środkowej Wisły PL2000SW.
Główną sieć rzeczną w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Parciaki tworzy zlewnia rzeki II-go rzędu – Narwi. Uzupełnienie sieci stanowi głównie rzeka Orzyc oraz Omulew, ich dopływy: Jaciążka, Płodownica i Jastrząbka jak również pozostałe bezimienne cieki i rowy.
Łączna długość rzek wraz z ich dopływami w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Parciaki wynosi ok. 346,17 km.
BOGACTWO GATUNKOWE
W ujęciu ogólnym na terenie Nadleśnictwa Parciaki dominują drzewostany jednogatunkowe (monokultury), które zajmują 48,05% powierzchni leśnej (5 603,39 ha). Taka dominacja przejawia się w drzewostanach w wieku od 41 do 80 lat. Drzewostany dwugatunkowe zajmują łącznie 28,17% powierzchni leśnej Nadleśnictwa (3 284,88 ha). Drzewostany trzy- i więcej gatunkowe zajmują łącznie 23,78% powierzchni leśnej (2 774,41 ha), dominując w drzewostanach młodych klas wieku (do 40 lat).
Bogactwo gatunkowe według gatunków panujących tworzy 14 gatunków drzew.
Dominującym gatunkiem na terenie Nadleśnictwa Parciaki, zarówno pod względem powierzchniowym, jak i miąższościowym jest sosna zwyczajna Pinus sylvestris, która jako gatunek panujący tworzy drzewostany na 87,73% powierzchni (10 232,23 ha).
Sosna zwyczajna stanowi gatunek panujący w drzewostanach Nadleśnictwa Parciaki w siedliskach od boru suchego (Bs) do lasu mieszanego świeżego (LMśw), w tych typach siedliskowych lasu jej udział wynosi ponad 60%.
W typach siedliskowych olsu (Ol), olsu jesionowego (OlJ) oraz lasu mieszanego bagiennego (LMb), jako gatunek panujący dominuje olsza, z niewielką domieszką pozostałych gatunków. Jej udział we wszystkich typach siedliskowych lasu w Nadleśnictwie Parciaki wynosi 4,92% (573,53 ha).
Trzecim istotnym gatunkiem tworzącym drzewostany nadleśnictwa jest dąb szypułkowy Quercus robur, zajmujący 3,97% powierzchni leśnej (463,23 ha). Największe powierzchnie z panującym dębem szypułkowym występują na siedlisku lasu mieszanego wilgotnego LMw, lasu świeżego Lśw i lasu wilgotnego Lw.
Ostatnim spośród panujących gatunków drzew, mających znaczenie w warunkach Nadleśnictwa Parciaki, jest brzoza brodawkowata Betula pendula. Jako gatunek panujący tworzy drzewostany na 2,34 % powierzchni Nadleśnictwa (272,70 ha). Gatunek ten najczęściej panuje w drzewostanach na siedlisku boru mieszanego wilgotnego BMw, boru mieszanego bagiennego BMb, lasu mieszanego wilgotnego LMw, lasu mieszanego bagiennego LMb oraz olsu Ol.
Spośród panujących gatunków drzew tworzących drzewostany Nadleśnictwa Parciaki należy jeszcze wymienić świerk pospolity Picea abies, który tworzy drzewostany na łącznej powierzchni 87,40 ha (co stanowi 0,75% powierzchni leśnej).
TYPY SIEDLISKOWE LASU
Na terenie Nadleśnictwa Parciaki wyróżniono 14 typów siedliskowych lasu, wśród których największy udział powierzchniowy wykazuje siedlisko boru świeżego Bśw (6 335.95 ha, co stanowi 52,50% powierzchni leśnej) oraz lasu mieszanego świeżego LMśw (2 052.92 ha, co stanowi 17,01 powierzchni leśnej).
Stosunkowo dużą powierzchnię zajmuje również typ siedliskowy boru mieszanego świeżego BMśw (1 718.01 ha, co stanowi 14,23% powierzchni leśnej). Kolejnymi typami zajmującymi stosunkowo dużą powierzchnię są: bór mieszany wilgotny BMw (378,48 ha, co stanowi 3,14% powierzchni leśnej), ols Ol (324,16 ha, co stanowi 2,69% powierzchni leśnej), las świeży Lśw (259,86 ha, co stanowi 2,15% powierzchni leśnej), las mieszany wilgotny LMw (246,99 ha, co stanowi 2,05% powierzchni leśnej), ols jesionowy OlJ (242,81 ha, co stanowi 2,01% powierzchni leśnej), bór suchy Bs (222,43 ha, co stanowi 1,84% powierzchni leśnej oraz las wilgotny Lw (200,57 ha, co stanowi 1,66% powierzchni leśnej. Pozostałe z wyróżnionych na obszarze Nadleśnictwa siedliskowych typów lasu zajmują łącznie 0,72% powierzchni leśnej.
P
Lesistość w zasięgu administracyjnym nadleśnictwa wynosi 31%.